Okulistyka

Tonometria – to pomiar ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Gałka oczna wypełniona jest cieczą wodnistą (płynem śródocznym), która zapewnia jej prawidłowe napięcie i odpowiednie uwodnienie ośrodków optycznych tj. rogówki i soczewki, co wpływa na ich przejrzystość i regularność krzywizny. Ciecz wodnistą wytwarza nabłonek ciała rzęskowego i wydziela do tylnej komory oka. Następnie przez otwór źreniczny ciecz ta przedostaje się do komory przedniej, skąd przez beleczkowanie w kącie rogówkowo-tęczówkowym (nazywanym kątem przesączania) odpływa do zatoki żylnej twardówki (nazywanej kanałem Schlemma), przedostaje się do znajdujących się w rąbku rogówki żył wodnych, a następnie do splotu naczyń żylnych. Przez beleczkowanie tzw. drogą konwencjonalną odpływa około 90% cieczy wodnistej. Pozostałe 10% odpływa drogą naczyniówkowo-twardówkową przez tęczówkę oraz przez ciało rzęskowe do przestrzeni nadtwardówkowej. Odpływ cieczy wodnistej uwarunkowany jest oporem w drogach odpływu i ciśnieniem w żyłach nadtwardówkowych. Ciśnienie wewnątrzgałkowe zależy od stopnia równowagi między produkcją cieczy wodnistej a jej odpływem z gałki ocznej. U zdrowych osób za wartości prawidłowe ciśnienia wewnątrzgałkowego powszechnie uznaje się zakres 10–21 mm Hg. Ciśnienie wewnątrzgałkowe waha się w ciągu dnia (najwyższe jest w godzinach porannych). Jego średnie dobowe wahania nie przekraczają 5 mm Hg.

Tonometria bezdotykowa– pomiar impulsem powietrza, zależnie od ciśnienia w oku powietrze odbija się z różną prędkością. Badanie nie wymaga znieczulenia, choć trzeba przyznać, ze podmuch powietrza może powodować pewien dyskomfort. Badanie częściej wykorzystywane w tzw. badaniu przesiewowym. Aparaty nowej generacji charakteryzują się dużą dokładnością pomiaru. Odmianą badania bezkontaktowego jest badanie palpacyjnie, gdzie oceniamy napięcie oka orientacyjnie poprzez dotyk przez powiekę górną. Jedyna metoda w przypadku uszkodzenia powierzchni oka.

Tonometria szczególnie wskazana w przypadku jaskry, nadciśnienia ocznego (lub ich podejrzenia), a także w trakcie kontroli po zabiegach na gałce ocznej.

Pachymetria – to badanie centralnej grubości rogówki, mające zasadniczy wpływ na ocenę wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego. Przy grubych rogówkach ciśnienie wewnątrzgałkowe wydaje się znacznie wyższe. I odwrotnie – cienkie rogówki powodują zaniżone wartości ciśnienia wewnatrzgałkowego. Dlatego też pachymetrię uważa się za podstawowe badanie u chorych podejrzanych o jaskrę, badanie niezbędne do właściwej oceny ciśnienia w oku. Pachymetria powinna być przeprowadzona obowiązkowo  u każdego pacjenta z rozpoznaną chorobą, jak u pacjenta podejrzeniem jaskry.